Architektura i historia Zamku Krewskiego

Zamek w Krewie osiągnął nasze dni w dość odrapanej formie. Ale zbudowali go nie tylko dla podziwu. Był to przede wszystkim budynek obronny.

Kiedy pojawił się zamek w Krewie?

O tym nie ma dokładnej informacji. Dokumenty, na których można byłoby określić dokładną datę budowy zamku, nie zachowaly się.

Powszechnie uważa się, że on się pojawił między drugą połową XIII a końcem XIV wieku. W latach 1960 Zamek Krewski został przebadany przez litewskiego architekta Stasisa Abramawskasa. On doszedł do wniosku, że budynek należy do XIII wieku. Dowodzą tego niektóre cechy techniczne, typowe dla architektury regionu bałtyckiego w tym okresie.

Kto zbudował zamek?

Naukowcy przedstawili kilka wersji. «Kronika Litewska i Żmudzka» opowiada o tym, jak książę Giedymin dzielił swoje ziemie między swoich synów. I dla jednego z nich, Olgierda, wyróżnił «Zamek Krewo». Prawda, nie jest to bardzo wiarygodne źródło. Litewskie kroniki pisano nie po wydarzeniach, ale znacznie później. One mogą uzyskać niedokładności.

Nazwę «Zamek Krewo» można znaleźć w wielu kronikach. Ale one nie określiają, jest to kamienny lub drewniany zamek, położony na wzgórzu.

Współcześni naukowcy uważają, że kamienny zamek został zbudowany na zamówienie Olgierda po 1338 roku. Chociaż nie ma również bezpośrednich dowodów na tę wersję.

O kamiennym Zamku Krewskim po raz pierwszy napisane w «Liscie miast rosyjskich dalekich i bliskich». Jest to dokument z końca XIV – początku XV wieku. W nim, między innymi miastami litewskimi, wspomina się «Krewo kamienny». Ten wpis nie jest sprzeczny z argumentami tych, którzy przypisują zamek do czasów Olgierda.

W jednym nie ma wątpliwości – wszystkie dalsze ważne wydarzenia rozgrywały się tutaj, w tym zamku, którego ruiny przetrwały do dziś. To zabicie Kiejstuta, niewola i ucieczka Witolda, podpisanie unii krewskiej…

Jak wyglądał Zamek Krewski?

Zamek Krewski stoi w dolinie pośród wysokich wzgórz, gdzie rzeka Krewlyanka łączy się ze strumieniem. Dlaczego starożytni architekci nie zdecydowali się na budowę na wzgórzy, tylko na bagnistej nizinie? Być może w czasach, gdy jeszcze nie było potężnych dział, uważano je za dodatkową barierę dla potencjalnych najeźdźców.

Mury zamku w planie przypominały niepoprawny trapez. Na przekątnej były dwie wieże. Ta, która jest więkzsa, nazywa się książęca. Ona znajdowała się w północno-zachodnim rogu zamku i stanęła po obwodzie murów. Wieża została umieszczona tam nie bez celu: podczas napadu możliwe było jednocześnie bombardowanie północnej i zachodniej ściany zamku.

Wieża książęca miała nie mniej niż trzy piętra. W lochu było więzienie, pokoje księcia – na drugim piętrze. Okna tutaj były szersze i wyższe, a ściany są ozdobione obrazkami. Druga wieża była mniejsza. Najprawdopodobniej została zbudowany później niż pierwsza.

Ściany zamku są zbudowane z kamienia. Na zewnątrz miał ceglaną okładziną. Wejście do zamku znajdowało się po stronie północnej. Na dziedzińcu były budynki mieszkalne i gospodarcze. W zachodniej części stojał staw z wodą. Od jednej wieży do drugiej prowadziła droga brukowana.

Zamek ma imponujący obszar, tu, podczas najazdów nieprzyjacielskich, mogli schronić się nie tylko żołnierze, ale także ludzie cywilne.

Zamek był świadkiem wielu wydarzeń historycznych. Najważniejszym z nich jest podpisanie w 1385 r. unii krewskiej, umowy między Wielkim Księstwem Litewskim a Polską.

Znał także gorycz zniszczenia. Najmocniej zamek został zniszczony podczas I wojny światowej. W okresie międzywojennym polski rząd, który w tym czasie obejmował Krewo, przeznaczał środki na konserwację zabytku. Prace na ruinach zamku trwają również i dziś.